- today
- label Zdrowie
- favorite 2 polubień
- remove_red_eye 712 odwiedzin

Badania profilaktyczne
Badania profilaktyczne są jednym z ważniejszych elementów dbania o zdrowie. Ich wykonanie z reguły jest proste i nie wymaga poświęcenia dużej ilości czasu, a pozwala na szybkie wykrycie i leczenie wielu schorzeń. Może być także sygnałem ostrzegawczym, do tego, by zmodyfikować swój styl życia oraz sposób odżywiania.
Jakie badania warto wykonać przynajmniej raz w roku?
Niezależnie od tego, czy Twoja dieta nie budzi zastrzeżeń oraz od tego, czy jesteś aktywny, czy nie – warto się badać systematycznie. Przynajmniej raz w roku warto wykonać poniższe badania:
1. Lipidogram
Inaczej profil lipidowy (cholesterol całkowity, frakcje HDL, LDL, triglicerydy) — według zaleceń osoby powyżej 20 roku życia (bez zwiększonego ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego) powinny wykonywać to badanie (co najmniej) raz na 5 lat, powyżej 30 roku życia lub niezależnie od wieku, jeśli ryzyko wspominanych chorób występuje, powinny kontrolować lipidy we krwi raz w roku. Nieprawidłowości w tym zakresie, czyli chociażby podwyższenie frakcji LDL oraz cholesterolu całkowitego powinny być sygnałem do modyfikacji sposobu odżywiania, oraz zwiększenia aktywności fizycznej.
2. Glukoza
Cukrzyca jest bardzo groźną chorobą, a zachorowanie na nią ciągle rośnie. Według prognoz, do 2030 roku choroba ta będzie dotyczyła aż 10% Polaków. Cukrzyca to jedno, ale jej powikłania także są niebezpieczne. Glukozę warto badać regularnie i reagować nawet w przypadku, gdy jest lekko podwyższona, co jest wskazaniem do wykonania testu obciążenia glukozą (OGTT).
3. Morfologia
Czyli podstawowe badanie oceniające jakość krwi oraz ilości poszczególnych krwinek, tym samym na stwierdzenie np. niedokrwistości. Często pacjenci mylą pojęcia i za morfologię uznają szereg badań krwi, włączając w to lipidogram i glukozę. Tymczasem jest to oddzielne badanie, o którym warto pamiętać przynajmniej raz w roku. Przy okazji warto uwzględnić też OB, czyli Odczyn Biernackiego. Badanie to pozwala na wykrycie stanu zapalnego, który ma miejsce w organizmie.
4. Badanie ogólne moczu
O tym badaniu często się zapomina, jednak jest równie ważne. Stwierdzenie nieprawidłowości w moczu może sugerować, np. cukrzycę (obecność glukozy w moczu) czy schorzenia nerek i być przesłanką do dalszej diagnostyki.
5. Cytologia u kobiet
Warto raz w roku znaleźć dla siebie ten czas na wizytę u ginekologia, bo to badanie rzeczywiście może ratować życia i pozwolić na szybką diagnozę i odpowiednie leczenie.
Pełen zakres badań profilaktycznych, które warto wykonywać systematycznie, uzależniony jest od indywidualnych czynników: na przykład wiek lub stosowanie diety wegetariańskiej/wegańskiej, która jest przesłanką do kontrolowania stężenia ferrytyny, żelaza oraz witaminy B12. Przynajmniej raz w roku. U osób po 30. roku życia zalecenia się oznaczenia stężenia elektrolitów, a po 40. roku życia także regularne kontrolowanie stężenia hormonów oraz badanie kału na obecność krwi. Oczywiście są badania, które można, a nawet trzeba wykonywać częściej niż raz w roku. Przykładem tego może być pomiar ciśnienia tętniczego, którego kontrola jest szczególnie ważna u osób z nadciśnieniem oraz samobadanie jąder u mężczyzn oraz piersi u kobiet.
Jak przygotować się do badań krwi?
Większość z wymienionych badań powinno być wykonywane na czczo, co oznacza przynajmniej 8-godzinną (w przypadku lipidogramu zaleca się, by było to nawet 12 godzin) przerwę od spożycia posiłku oraz napojów innych niż woda. Przed badaniem należy unikać wysiłku fizycznego, a bezpośrednio przed pobraniem krwi warto przez kilka minut odpocząć i dopiero przystąpić do badania. Dzień przed badaniem należy unikać alkoholu. Badania najlepiej wykonywać rano, to samo dotyczy badania moczu, gdyż poranny mocz jest najbardziej zagęszczony a jego badanie najbardziej wiarygodne.
———
Bibliografia:
1. https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/141216,lipidy-i-lipidogram
2. https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/51970,ogolne-badanie-moczu
3. https://www.mp.pl/pacjent/w-praktyce/pierwszy-kontakt/136164,zeby-nie-zachorowac